execution of some prisoners since 1993

Black Sunday

ኣብቲ ኣብ ኣስመራ ዝተኻየደ ግፍዓዊ ቅንጸላ ሓንቲ ጋል ኣንስተይቲ እትርከቦም ብድምር 6 ንጹሃት ኤርትራውያን መንእሰያት ከምዝተቐዝፉ ክረግገጽ ከሎ፡ ኣብ ጋሽ ባርካ 5 ንጹሃት ዜጋታት ከምዝተረሸኑ ተፈሊጡ። read more

On Sunday, April 3, in the Shuq area of Asmara, Eritrean soldiers escorting convoys of conscripts opened fire on young recruits and civilians, killing and injuring an undisclosed number. read more

On 03 April 2016 conscripts who jumped from vehicles were shot at in cold blood in front of many people. As a result, some died, some were wounded from the shooting and others were injured when they jumped from the vehicles.

A total of 29 conscripts were killed or injured.

Six were killed on the spot and eighteen were taken to hospital. Five of those in Halibet hospital have since died of their injuries. The remainder are under under heavy guard.

Reliable sources reveal that some of those still in hospital are in a critical condition. The numbers of fatalities may rise.

These are the names of some of the 18 wounded in hostpital:
1) Dawit Mickael
2) Abraham Fessehaye
3) Habtom Girmay
4) Mehanie Gebremedhin
5) Biniyam Zeray
6) Yonas Teame
7) Seare Welday
8) Yonatan Andemeskel
9) Basiliyos Zemhiret
10) Samuel Tekie

The other names are presently unknown.

We have all the names of the dead, however since not all the families have been informed the names of most are being withheld. However we will disclose 2 of the youth who died in hospital as their families have been told and have begun mourning.

1) Che’ay Haabtesilasie Gebremeskel the son of Mr Habtesilasie Gebremeskel who resides in Adi Guadad and works in a textile factory.
2) Yafiet Fessehaye Mengesha the son of Mr Fessehaye Mengesha who is from Mai Temenai Asmara and works in the transport industry.

These two deceased that we have listed were not part of the group who were rounded and taken to Barka for military service. When the incident took place they were just at the wrong time and wrong place and due to their heavy wounds, they died in hospital. sourceMartin Plaut

ብ 1994 ኣብ ግዜ ህልቂት ርዋንዳ ነት መንግስት ክንሕግዝ ኢልና ክሳብ 900 ሰራዊት ካብ አርትራ ኬድና ኔርና ክንዋጋእ ማለት እዩ ካብዞም 900 ዳርጋ 540 ሰባት ጥራይ ኢና ብ ሂወት ተመሊስና እቶም ዝተረፉ ኣብ ዘይ ሃገሮም ተሰዊኦም

27 December at 02:24

ብ 1994 ኣብ ግዜ ህልቂት ርዋንዳ ነት መንግስት ክንሕግዝ ኢልና ክሳብ 900 ሰራዊት ካብ አርትራ ኬድና ኔርና ክንዋጋእ ማለት እዩ ካብዞም 900 ዳርጋ 540 ሰባት ጥራይ ኢና ብ ሂወት ተመሊስና እቶም ዝተረፉ ኣብ ዘይ ሃገሮም ተሰዊኦም ሽዑ መንግስት ርዋንዳ ብ ዶላር እዩ ደሞዝና ዝኸፍለና ኔሩ ነት ዝሃቡና ብ ዶላር መንግስት አርትራ ከኣ ናቱ ፋይናንስ ጌሩልና ኣብ ርዋንዳ ነት ገንዘብና ኣብ ዘይጠቅም ከይተጥፍእዎ ኢሉ ን መዓልት ብሕሳብ $90 ይኸፍሉና ኔሮም መንግስት ርዋንዳ መንግስት አርትራ ከኣ ን ወርሒ ን ወልፍኹም ኢሉ $30 ሂቡ እዚ አርትራ ምስ ተመለስኩም ክጠቕመኩም እዩ ክውህለለልኩም እዩ ኢሉ ይወስደን ኔሩ ብድሕሪኡ ን ዓድና እንዳ ተመለስና $120 ኣሽሪፉ ሽዑ ሸርፊ $1 7 ብር እዩ ኔሩ ብ ብር 840 ሂቡ ገዛኹም ብጽሑ ኢሉ ምስ ሃበና ኣይዘከረናን ከማን እት ይውህለለልኩም ኣሎ ዝበለና ገንዘብና ኢልና እንተ ሓተትና በይንኻ ጥቕሚ የለን ኣብ መሻርፍ ኣትዩ እዩ ኢሉ በሊዒና ገንዘብ ኢሉ ዝሓተተ ሕጂ ጸጸራት ክኣቱ እዩ ኢሉና ንብለኩም ዓምና ኣባዛይዳ ጸጸራት እንዳ ጽሉላት ከኣ ከይመስለኩም ኣብት ጥቓ መቓብር ሓርበኛታት ኣስመራ ጸጸራት ዝብሃል እሱርቤት ኣሎ ኣብት እሱርቤት ቅድሚ ናጽነት ኣብ ሳሕል ዝተኣስሩ እሱራት ናብዚ እሱርቤት ዝተሰጋገሩሉ እዩ ኣብት ግዜ እት መስፍን ሓጎስ እዩ ኔሩ ምኒስትሪ ምክልኻል ኣብዚ ግዜ እዚ ግን ናይቶም 360 ተጋደልቲ( አርትራውያን) ኣብ ርዋንዳ እሞ ከኣ ኣብ ዘይ ሃገሮም ከይዶም ዝሃለቁ ኣልዒልዎም ኣይፈልጥን ን ስድርኦም ከርድእዎም ከለው ከማን ኣብ ርዋንዳ ከይዶም መይቶም ኣይበልዎምን ብሕማም ምኽንያት ተሰዊኦም እዮም ኢለሞም source https://www.facebook.com

The massacre of disabled Liberation War veteran (Akale Senkulan Tegadelti )in Mai-Habar on 4 of July 1994

The Massacre of Eritrean War Veterans 1994 by Eritrean Government[video]

እቲ ዘይንቡርን ዘይሕሰብን ብብረት ዝተለብለበ ምንቅስቓስ ስንኩላን ማይሓባር ናይ 1994 እዉን እንተኾነ ዝተወደበ ብዘይምንባሩን ካብ ሰብ ሕልና ደገፍ ስለዝተነፍጎን ንኣረሜንነት ትእዛዝ ሚኒስትሪ ዉሽጣዊ ጉዳያት ኣይፋል ዝብል ሓደ ሓርበኛ ካብቲ ሚኒስትሪ ስለዝተሳእነን ቀጺሉዉን ነቶም ሽዑ ዝተሰዉኡ 14 ንጹሃት ተጋደልቲ ቅድም ንሃገራዊ ነጻነት ኣካሎም ዝጎደሉ ሽዑ ንስለ መሰል ደቂ ሰባት ዝተጣበቑ ስለምንታይን ኣብ ምእንቲ እንታይን ኢሉ ዘጻርን ንተጠያቒ ኣብ ፍርዲ ዘቕርብን ሓደ ካብ መላእ ባይቶ ኤርትራ ዘይምርካቡን ኣብ ዓለምና ካብ ዝዝንተዉ ፍሉያትን ኣሕዘንትን ታሪኽ ኮይኑ ምትራፉዩ። [sourceስለምንታይ 20 ዓመታት ዕድመ ምልኪ ኣብ ኤርትራ።

ቅንጸላ ስንኩላን – ብጎደፋ

On 18 June 1997, 150 Eritrean men were were executed. Mehari, Mehari Yohannes, in an interview with Awate.com said that Once, over 30 individuals were loaded up and they were executed (“ny hywet sgumti tewesiduwom”)after being tried by a committee. They never had a day in court. Another twenty eight were sentenced for several years and sent to Sembel. [http://www.awate.com/cgi-bin/artman/exec/view.cgi/11/1036/printer]. Another source also mentioned that on January 23, 1997, with a secret order from Abraha Kassa, the chief ofthe National Security Office of Eritrea, and under the direction of President Isaias Afwerki, security forces rounded up 150 Eritrean Muslim men under the guise of being collaborators with the Islamic Jihad movements. They were picked from their homes and workplaces. News coming from Asmara has confirmed that, six months after they were taken in custody, with the knowledge of both [Abraha Kassa and Isaias Afwerki] they were executed on 18 June 1997 from 8:20 pm to 2:00 am the next day.54
Parts of the above report were later confirmed by a former member of the Crime Investigation Unit (CIU) of the Eritrean Police. The witness,55 who currently lives in Sweden, asserts that the decision on the extra-judicial execution was carried out by a committee composed of seven to twelve people. The CIU can be described as the “secret police” of the PFDJ and it is one of the main government organs responsible for several extrajudicial executions since 1991. Source DR Mekonnen & JL Pretorius

An atrocity was committed on 4th of November 2004 in Adi Abeyto army prison. This was reported by the reliable sources and has been condemned by the international community and by Eritrean communities demonstrating across the world. However, the Eritrean government after claiming that the report was an Ethiopian fabrication called the victims "gangsters" and said that the story was exaggerated.

Names of the citizens who were killed in Adi Abeito

48 innocent young men and women at Adi-Abeito prison were killed at Adi-Abeito prison;

ኣስማት ናይቶም ኣብ ዓዲ ኣበይቶ ዝሃለቑ ዜጋታት
1. መልኣከ ሰሎሞን ሃይለ
2. ቢላል ሳይቕ ኑረዲን
3. መንከም እዝራ ብኢዱ
4. ሽደን ጊልያጋብር ሽሞንዲ
5. ሩፋኤል በራኺ ዝግታ
6. ደንደን ኣሰፋው ብላታ
7. ዮሪን ተስፋይ ኣስመላሽ
8. ነስረዲን ዑስማን ዓሊ ሓጅ
9. ምናሴ ክብርኣብ ዓብለሎም
10. ጎሹ ወንድሙ በራኺ
11. ህብታይ ረዘነ ኣድጎይ
12. ሰለሞን ሓድሽ በረኸተኣብ
13. ኣልማዝ እንድርያስ ንገቱ
14. ጽገሬዳ መድሃኔ ተስፋዝጊ
15. ሄኖክ ሃብተ ሕድራይ
16. ናትና መርሃጸን ህዳድ
17. ሩታ በርሀ ጊላይ
18. እምነቱ ተኸስተ ዓንደብርሃን
19. ያሲን በላይ ሰለሞን
20. ኣማኒኤል ተስፎም ሃይለዝጊ

21. ኢብራሂም መሓመድ ስሌማን
22. ስራጅ ያቆብ ዓብዱ
23. ኢብራሂም ዓፋ ተመልሶ ንጉሩ

24. ፋሲል መብራህቱ ዓንደመስቀል
25. ሊያ በረኸት ጉላይ
26. ሳህለ መንቆርዮስ ሓድጉ

27. ጽላለት የዕብዮ መርሃይ
28. ተስፋኣለም ባህልቢ ሰደቕያስ
29. ተስፋልደት ምሩጽ ባሀበሎም
30. ዳኒኤል ግርማይ ነጸረ
31. ናቕፋ ሰሎሞን ብእምነት
32. ዓፋ ሽሞንዲ ሃይለመለኮት
33. ዓጣ መርሃዊ ኣገይ
34. ዘቢት ኣንጀሎ ዘራጼን
35. ሆሚብ ንኣምን ዘፈሩ
36. ረቕያ ሓሚድ ተሰመን
37. ኣኽሊሉ መድሃኔ ርባብ
38. ያፌት መንበሩ ሃብቶም።
39. ዮናታን ሰመረ ወልዱ
40. ናትናኤል መረስዕ ሓድጉ
41. ሽፋ ኢማም ስዒድ
42. ደጀን ጊልያጋብር ኣርዓዶም
43. ፍርቱና ኣንጎሶም ምራጭ
44. ለይላ ምሕጹንቱ ነጸረኣብ
45. ሂልቱም ኣብርሃም ኪሮስ
46. ወልደገብርኤል የማናኣብ ተስፋይ
47. ዮውሃንስ ሰዓረ ሃብተማርያም
48. እንዳልካቸው መኩርያ በየነ
ዝርዝር ኣስማት ናይቶም ኣብ ሓለዋ እንከለዉ ዝሞቱ፡ ኣባላት ሰራዊት መንግስቲ ኤርትራ፡-
1. ሮሞዳን ስሄል ዳርና
2. ዑስማን ሓምድ ሕመድ
3. ከራር ፋርገይ ኣደንጎ
4. ለተዝጊ ድራር ለባሲ
5. ብርሃነመስቀል ትኩእ ተስፋብርሃን
6. ሃይለ ሞባጸን ምሕረቱ

ህልቂት ኣብ ቤት ማእሰርቲ ዓዲ ኣበይቶ

Thursday, 31 October 2013 11:49 ተስፋማሪያም ተስፋልደት

ዕለት 04-11-2004 ረፋድ፣ ከባቢ ሰዓት 10 ኣቢሉ ካብ ገዛይ ማይ ጭሆት ንከተማ ይመጽእ ነበርኹ። ብዙሓት ኣደታት “ኣንታ ወደይ ወረቀት ይሓቱ ኣለዉ” በላኒ። ስለዝነበረኒ ግን ኣይተሓባእኩን ቀጸልኹ። ብባሕቲ መስከረም (ኣደባባይ) ትኽ ኢለ ክሓልፍ ፈተንኩ። ግን ብዙሓት ሰባት ኣኪቦሞም ስለዝነበሩ እቶም ወተሃደራት “ኣብዚ ተጸጋዕ” በሉኒ። ገሪሙኒ ቀው ኢለ ጠመትኩ፣ ንሓደ ሓላፊ ብሬድዮ ርኽብ ዝዛረብ ዝነበረ ቅርብ ኢለ፣ “ኣባል ሚንስትሪ ምክልኻል እየ እንሆ ወረቀተይ፣ ሕጂ ናብ ስራሕ ይኸይድ ኣለኩ” በልኩዎ። “ከም ሰብኻ ጥራይ ተጸበ እዚ ምኒስትሪ ምክልኻል ብዓቢኡ ከኣ መንግስቲ ኤርትራ ዝፈልጦ እዩ” በለኒ።

ኣብቲ እኩብ ህዝቢ ሕውስ ክብል ከለኹ፣ ሓደ ሞባይል ተለፎናት ኣብ መሬት ኣቀምጥወን ኢሉ ይሕድግ ምስ ረኣኹ ናተይ ዓጸኹዋ። ብዙሕ ሰብ ተሻቂሉ ደሃይ ክፈልጥን ክሕብርን ይድውል ስለዝነበረ፣ ኩለን ይድወለን ጭር ጭር ይብላ ነበራ። ድሕሪ ገለ እዋን ግን ምቁጽጻር ስኢኑ ሃቦም። ብዙሓት ዝፈልጦም፣- ዝተጣየሱ እታ ሽዳ ዝሓዙ፣ ሓዳስ ናይ ሳዋ መጣየሲ ጻዕዳ ወረቀት ዝሓዙ፣ ከም ናተይ ናይ ሰራዊት መንቀሳቀሲ ዝሓዙ፣ መማህራን፣ ተማሃሮ፣ ተጋደልቲ ካብ ኩሉ ሕብረተሰብ ነበሩ። ገሪሙና እንታይ እዩ ጉዱ በልና᎒ እታ መንቀሳቀሲ ወይ መጣተሲ ተሰኒዓን ካልእን ዝብሉ ነበሩ። ዘይትርስዓኒ ሽዑ ሓደ ሰብ “ንሕና እኾ ሕጂ ክንወጽእ ኢና” ይብል። ስለምንታይ ንስኹም እንተ በልናዮ “ኣባላት ሃገራዊ ድሕነት ስለዝኾና” በለና። ንሕና ከ ናይ መን ዲ᎒ በልናዮ ብምግራም።

ብሓቂ እቲ ሓለዋ ከም ካልእ እዋን ጽኑዕ ኣይነበረን፣ ብዙርያኡ ወተሃደራት ከቢቦሞ ኔሮም ብዙሓት ሰባት ይሃድሙ፣ ግን ኣብ ኩሉ ቦታ ግፋ ስለዝነበረ ካልኣይ ሳልሳይ ሳዕ ዝትሓዙ ነበሩ። እቲ ሽዑ ሓለቃ ስታፍ ዝነበረ ብርሃነ (ቅጫ) ሬድዮ ርክብ ሒዙ ኮለል ክብል ንመጀመርያ ግዜ ርእየዮ። እሞ እዚ ኩሉ ህዝቢ ተኣኪቡ ገለ ፍታሕ የብሉን ከኣ በልና።

ኣብቲ ማእከል ብዙሕ ህዝቢ ዓቢ ሓውይ ኣብ ደቀምሓረ ዝቅመጥ ኣብኡ ተታሒዙ ይረኽቦ። ዝኾነ ኣይፈልጥን እዩ። “እሂ ኣንታ” እንተ በልኩዎ። “ቀብሪ ምብጽሕ ኢለ ንግሆ መጺአ፣ ክምለስ ከለኹ ካብ ኣውቶቡስ ኣውሪዶምኒ” በለኒ። “ባዕልኻ ትፈልጥ ዘይ መሳቱኻ እዮም ዝጻወቱልና ዘለዉ” በልኩዎ። ካብ ህዝቢ ዝወሰድወን ዓባይቲ መክይን በጣሓት፣ ተተመላሊሰን ንዓዲ ኣበይቶ ይወስዳ ነበራ። ዳርጋ ብድሌት ሰብ ይስቀል ነበረ። ሓወይ ክኸይድ ይደሊ ኣይፋል ይብሎ፣ ምኽንያቱ ድሮ ንገለ ካብ ዓዲ ኣበይቶ ዝፈነውዎም እንደገና ይሕዝዎም ከም ዝነበሩ ተሓቢርና፣ ኣብ 2000ን 2003ን ኣብ ዓዲ ኣበይቶ ተኣሲረ ስለዝነበርኹ እቲ ኩነታት ተራእዩኒ፣ ኣብኡ ምኻድ ነርክበሉ በልኩ።

ካብ ኩሉ ትካትን ክፋል ሕብረተሰብን ይትሓዝ ስለዝነበረ፣ ካብ ምኒስትሪ ዜና እታ ኣብ ፊልም ‘ኳና’ ዘላ ቀያሕ ላንድ ክሩዘር ናይ ዓሊ ዓብዱ ዝነበረት ሒዙ ሓደ ቤተሰብ ሰቡ ከውጽእ መጸ። ኣብ ወሰን ኔርና ምስ ረኣየኒ “እሂ ኣንታ ተስፊት” ይብለኒ። ሓደ ኣባሉ ኣባል ሃገራዊ ኣገልግሎት (ሕጂ ኣብ ኣመሪካ ኣሎ) ምሳይ ኔሩ። “ናብቲ ዓቢ ሓወይ ብምምልካት ነዚ ጥራይ ውሰደለይ በጃኻ” በልኩዎ። መሰትኡ እዩ። ተዘራሪቡ ወሲድዎ። ብድሕሪኡ ከባቢ ሰዓት 3ተ ድሕሪ ቀትሪ ነቶም ውሑዳት ብሓይሊ ተሰቀልና። ኣብ ዓዲ ኣበይቶ ወሰዱና። እተን ካብ ዝተፈለለየ ከባቢ ዝመጻ ዝነበራ ኣብቲ ጸቢብ ጎደና ንስረ ካብ ምግጫው ድሒና። እታ ንምሸቱ ብኣድራጋ ተኩሲ ዝተቀትሉላ ቀጽሪ ብብዝሒ ሰብ ዕልቅልቅ ኢላ ተለጋጊቦም ኮፍ ኢሎም፣ ዕዳጋ ኣባጊዕ ትመስል ነበረት። እቶም ሓለውቲ ኣብቲ መንደቅ ተሰቂሎም ይሕልዉ፣ ብዓይነይ ኣብ በጣሕ ከለኹ ዝረእኹዎ እዩ። እቲ ናይ ብሕቲ ሓደስቲ ትካላት፣ ባዕሎም ከፊቶም ወይ ሰቢሮም እዮም ቤት ማእሰርቲ ዝገብርዎ። ንሕና ዳሕረዎት ኣብታ 2000 ቤት ማእሰርቲ ዝነበረት፣ እቲ ዋናኣ ድሕሪ ክንደይ ኮለልን ጥርዓንን ዘሕደጎም ሽዑ ኣብኣ የእትዉና። ገለ ካብ እሱራት ብኣእማን ነቶም ሓለውቲ ምድርባይ ምስ ጀመሩ፣ ወሪዶም ብደገ ይሕልዉና፣ እታ ማዕጾ ሰብ ከእትዉ ወይ ከውጽኡ ጥራይ ይኸፍትዎ ነበሩ። ገለ ከኣ “ባኒ ባኒ” ይብሉ መን እሞ ከም ሰብ ሓሲቡና። ኩሉ ሰብ ኣብ መሬት ደቂሱ ሓደረ። ክልእ ምሳይ ዝነበረ ዓርከይ (ሕጂ ኣብ ጋና ኣሎ) ኣባል ስርሒት ዞባ ሓሙሽተ መልእኽቲ መጺእዋም ክወጽእ ከሎ፣ ንዓና ኣባላት ስርሒት ዞባ ሓደ ተጻሒፉና ከብቅዕ ኣየውጽኡናን። ብዙሓት ካልኦት’ውን ተመሳሳሊ።

ሓደ ሚካኤል ዝተባህለ ኣባልና ክኢላ ሕርሻ፣ በዓልቲ ቤቱ ናብቲ ቤት ጽሕፈት መጺኣ ንወዲ ምስግና ምትሓዙ ምስ ነገረቶ፣ መልእኽቲ ጽሒፉ ነቲ ምሳይ ዝሓደረ ዮናስ ዝብሃል መንእሰይ ፣ ካብ ቤት ጽሕፈት ናብቶም ዝገፉ ንክሰድዎ መሰነይታ ሂቡ ሰደዶ። ንሳቶም ግና ነታ መልእክቲ ተቀቢሎም ንሚካኤል ከየውጽኡ፣ ነዚ እተላእከ ምስኪን ዮናስ ሓዝዎ። ምሸት ከባቢ 11 ኣቢሉ ኣድራጋ ቶኩሲ ብድሕሪና ሰማዕና። ኣባና ሆሆን ጫውጫውታን ጥራይ ነበረ። ንላዕሊ እምበር ናብ ሰባት ብፍጹም ኣይሓሰብናዮን። ሽዑ ሞባይል ናብ ደገ ከይተረፈ ይድወል ከምድላይካ ይዝረብ ኔሩ።

ሓዲርና ንጽባሒቱ ከባቢ ሰዓት 10 ኣባላት ስርሒት ዞባ ሓደ፣ ከካብ ዘሎናዮ ተጸዊዕና ምስ ወጻእና ሓደ ደበሳይ ዝብሃል ካፒተን ኣብቲ ካልእ ቦታ ተእሲሩ ዝሓደረ ተራኪብና ብሓባር ነቀልና። ሽዑ ኣደታትን ኣሓትን ካብ ኣስመራ - ዓዲ ኣበይቶ - ክሳብ እቲ ቤት ማእሰርቲ ከም ጻጸ ተር ኢለን ክመጻ ረኸብና። ኩለን “እንታይ ይብሉዎም ኣለዉ᎒ ክሰድዎም ድዮም᎒ ... ” ኢለን ይሓታ ነበራ። እቲ ምሳይ ዝነበረ ንዓ በጃኻ ኢሉ ካብቲ መንገዲ እልይ ኢልና በቲ ግራውቲ ቆሪጽና ተመለስና።

ኣብ ከተማ ሰዓት 4ተ ከባቢ እቲ ቅድሚኡ ለይቲ ዝሰማዕኩዎ ተኹሲ ብዙሓት ሰባት ከም ዝቀተለ ካብ ዝተፈለልዩ ሰባትን ኣብ ኢንተርኔትን ሰማዕኩ ። ቀጺለ ሓደ ዝፈልጦ ሓሳዊ ናይ እዝኒ ዝብሃል ወዲ ስዉእ ሕጂ ሞይቱ እዩ። “ክልተ ግዜ ሒዞምኒ ወረቀት ኣርእየዮም ገዲፎምኒ” ይብለኒ ይገርመኒ።

ካልእ ሓደ ዝፈልጦ ካፒተን ተማሳሳሊ፣ “ካብ ኣውቶቡስ ከውርዱኒ ደልዮም ወረቀት ኣርእየዮም ገዲፎምኒ” ይብለኒ።

ንሓንቲ ንእሽቶ መመላለሲት ኣገልግሎት ናይ እንዳ ዜግነት ምስ ኣብኣ ዝነበረ ኮሎነል ናብ ዓዲ ኣበይቶ ውሲዶማ ይብሉኒ።

ንጽባሒቱ ናብ ወኪል ቤት ጽሕፈት ስርሒት ዞባ ሓደ ከይደ (ንለ/ኮ ኣማኑኤል) “ኣንታ ትማሊ ደኣ እንታይ ወሪዱኩም” በልኩዎ። “ናይ ትማልስ ግደፎ ጥራይ ኣብዚ ነዞም ሓለውቲ (ዋርድያ) እንተ ዘይወሰድና ኢሎም ክንደይ ዕግርግር ጌሮምለይ” በለኒ።

ኣብ ሰሙኑ ኣቢሉ፣ ክልተ ዝፈልጦም መጀራት ምስ ሓደ ዓቢ ሳርቶ ሰብኣይ፣ ንሓደ ካብኣቶም ኣብ ኣውቶቡስ ወረቅት ሓቲቶሞ ኣርእዩ ምስ ገደፍዎ፣ “ወይ ጉድ ካብ እዝግስ እኾ ሻለቃ ኢና” ይብል እሞ ሓንቲ ዝሰምዓኦ ዓባይ ኣደ፣ “ናቶም ዲካ ናይ እቲኣቶም (ናይ ደርጊ ወይ ሻዕብያ ማለተን እዩ)” ኢለን ይሓትኦ። “ናቶም እምበር” ይብለን። “ናቶምስ ዋጋ የብልኩምን” በላኣ። ብሓቂ እዩ ካብኣ ንድሓር ነቲ ሰብ ሻለቃ ኾይና ሳጉኡ።

ብድሕሪኡ ብዓሊ ዓብዱ፣ ዓዋሉ እዮም፣ ካብ ሃገራዊ ግቡኦም ዝሃደሙ ገለ መለ ኢሉ፣ ኣብ ድምጺ ኣመሪካ ተዛረበ።

ንዓይ ኣየገርመንን እዩ። ኣብ 1993 ኣብ ትቸሮ ኢሰያስ ክበኪ ከሎ ኔረ፣ ኩሉ ሰሚዓዮ ብኣካል፣ ንድሒቱ ምስ ሓደ ዓርከይ ተመሃሮ ዩኒቨርሲቲ ከለና ካብ መደቀሲና ሲታውያን ናብ ሆቴል ግርማይ ማይተመናይ ጥቃ እንዳ ኮካ ሻሂ ክንሰቲ ከሎና ኣብ ተለቪዥን ኢሳያስ ናይ ቆልዑት እዩ ኔሩ ክብል ስለዝዝከረኒ። ዝኾነ ኾይና ናትና ሽግር ገለ መደምደምታ እንተ ዘይጌርናሉ ኽገድድ እምበር ኣይመሓየሽን ኣይቅየርን እዩ። ሎሚ ድሕሪ ትሽዓተ ዓመታትን፣ ናይ 2013ን ዘስኻሕኽሕ መቅዘፍቲ ጃምላዊ ህልቂት ተደጊምና፣ እዚ ንሕልና ዘለዎ ንዝሰምዕ ዓው ዝበለ ድምጺ ኣውያት እዩ። ስቅ እንተ ኢልና ዝገደደ ክስዕብን ክቅጽልን እዩ። ሰራሕተኛታት ዓለም (ኤርትራውያን) ሕበሩ፣ ብዘይካ ሰንሰለታት መቑሕ ዝጎድለኹም ነገር የለን።

ካርል ማርክስ ኣዋጅ ሰራሕተኛታት ዓለም

ገና ከሎኻ እንተ ደኣ ንመሰልካ ብዘይ ደም ምፍሳስ ኣብ ትስዕረሉ እዋን እንተ ዘይተቃሊስካ፡ ገና ዓወትካ ርጉጽን ክሳራ ኣብ ዘይብሉን እዋን ከሎ እንተ ዘይተቓሊስካ፡ ኣብ ጽንኩር እዋን ኩሉ ዕድላት ኣንጻርካ ምስ ኮነ ንህላዌ ዕድል ጥራይ ኣብ ትቓለሰሉ፡ ኩነታት ዝገደደ ክኸውን ይክእል። ናይ ምዕዋት ዕድል ኣብ ዘይብልካ እትቓለስሉ’ውን ኣሎ። ምኽንያቱ ካብ ባርያ ኮንካ ምንባርሲ ህልቒት ዝሕሸሉ እዋን ከኣ ኣሎ።

ዊንስተር ቸርችል ግብራውያን ንኹን

ሓደ እዋን ሓደ ዓቢ ዑንቒ ኣልማዝ፡ ኣብ ዓሚቚ ዔላ ሓንቲ ንእሽቶ ዓዲ ይርከብ፡ ኩሎም ነበርቲ ተኣኪቦም ብዛዕባ እዚ ዓቢ ጸጋ ብሓባር ይማኸሩ። እቶም ምሁራት ስነ ቁጠባ ፈለማ ከመይ ጌርና ከም እንማቀላ ንሰማማዕ ይብሉ። እቶም ምሁራት ናይ ሕሳብ ኣቐዲምና ከክንደይና ከም ትበጽሕ ኮፍ ኢልና ሕሳብ ንግበር ይብሉ። እቶም መሃንድሳት ከመይ ጌርና ከም እነውጽኣ ቅድም ንዛረብ ወይ ንሰማማዕ በሉ።

ንሕና ኤርትራውያን ከኣ ብፍላይ መንእሰያት ኣብዚ እዋን እዚ፡ ቅድም ቀዳድም ከመይ ጌርና ብግዝኣተ ሕጊ እትመሓደር ሃገር ደኣ ክንምስርት ንበል። ከምቲ እቶም መሃንድሳት ዝበልዎ ፈለማ እቲ ንደልዮ ክንረኽበ ንጽዓር።

እዚ በብእዋኑ ዝርአ ዘሎ ብዝሒ ተማሳሰልቲ ውድባት፡ ማሕበራት ናይ መንእሰያትን፡ ቤርገሳትን ብሓቂ ከምቲ ዝድለ ውጺኢት ኣየምጽእን ዘሎ። እንትርፎ ኣብ ነንሕድሕድኻ ምቁሩቃስን ምጥቅቃንን ውድበይ ማሕበረይ ምባል ጥራይ።

ፈለማ ኩላትና ብናትና እንብሎ ሕግን ስርዓትን እትምራሕ ሃገርን መንግስትን ንመስርት ንጽዓር። ድሕሪኡ ንኩሉ በቲ ሕጊ ወይ ቅዋም መሰረት ድላይና ናይ ፖለቲካ ፓርትታት ንምስርትን ንወዳደርን ሽዑ ነርክበሉን። እዚ ሕጂ ዝግበር ዘሎ ኣቃጻጽ ብተግባር ይርአ ኣሎ ውጽኢት የብሉን። ክሳብ ሎሚ ዕድል ኣይገበርናን ቆጽሊ ኣውዲቕና ወይ መሪጽና ዝመስረትናዮ ሕጋዊ መንግስቲ የብልናን። ገና ኣብ ቃልሲ ኢና ሓራ ኣይኮናን። ኣቦታትና በቲ ዝተፈለለየ ብሕጊ እንዳባ ዝፍለጥ፣ ዋላ ምስ ገለ ቀሊል ጉድለታቱ ብኩሉ ማሕበራዊ ሂወት ከመይ ዝበለ ምዕሩይ ዲሞክራሲያዊ ኣገባብ ይነባበሩ ከም ዝነበሩ ምዝካር የድሊ።

ሎሚ ኣብዚ ምዕቡል እዋን ከምቲ ናታቶም ዘይኮነ ካብኡ ዝሓምቕ ኣካይዳ ንኸይድ ምህላውና ዝሕዝን እዩ። ግብራዊ ስራሕ ከይሰራሕኻ ብዘረባ ጥራይ ኣብ ነንሕድሕድኻ ምጥቅቃን ንረብሓ እቲ እንኮ ጸላኢ መላእ ህዝቢ ኤርትራ እዩ። ስለዚ ገና ከሎና ንስልጣን ጥራይ ንዓይ ንዓይ ንብል ዘሎና ስለ ንመስል ንጠንቀቅ። ብሓቂ እዚ ዝርኣ ዘሎ ኣካይዳ ብርግጽ ኣብ ወላ ሓደ ኣየብጽሓናን እዩ። እንትርፎ ክጎድኣናን ንድሕሪት ክመልሰናን ክሃስየናን። ተግባር እዩ ዝያዳ ዝዛረብ፣ ብተግባር ውጽኢት ምስ ኣምጻእናን ኣመስከርናን ባዕሉ ዘረባ ዘየድልዮ ብሓቂ ዓቢ ህያው ነባሪ ምስክር ኽከውን እዩ።

Tribute To Adi Abeyto Martyrs : (An eye witness account from Asmara)

ፍቅሪ ኣቡኡ ከየስተማቀረ ብሰንኮም ዘክቲሙ ዝዓበየ: የግዳስ ነቲ ዘይከኣል ዝክትምና ኪኢሉ ዘርኢ ወሎዶ ኣቡኡ ከቀጽል ክፈሪ ስድራ ክከዉን ክንዲ ሽሕ ክከዉን ሓፍ ዘይብል ሓላፍነት ናቱን ናየቡኡን ተሰኪሙ ንሂወት ብዘለዎ ዕቅምን ሓቦን እንዳገጠማ: ግዲ ስዉእ ወሊዱ ሓድጊ ገዲፉ ሓድጉ ክንዲሰብ ኮይኑ ክርእይዎ ዘይምነዩ ኮይኖምሲ ኣብ ማእከል ከተምኡ ( ዓዱ) ኣብ መንደፈራ ብጥይት ኣጥፊኦሞ!!

ሙሉእ ስም መዋቲ
ሸዊት ያቆብ
መንደፈራ(ዕዳጋ-ብዕራይ

ወዲ ስውእ ተጋዳላይን ስንክልቲ ተጋዳሊትን ዝኾነ መንእሰይ ሸዊት ያቆብ በቲ ተኩስካ ቅተል ዝብል መምርሒ ኢሳያስ ኣፈወርቂ ኣብ ማእከል ከተማ መንደፈራ ብዕለት 4 ለካቲት 2020 ብግፍዒ ተረሺኑ

መንእሰይ ሽዊት ያቆብ ብዕለት 25 ግንቦት 1993፥ ካብ ኣብኡ ስውእ ተጋዳላይ ያቆብ ገብረትንሳኤን ካብ ኣዲኡ ስንክልቲ ተጋዳሊት ጸጋ ገብረሂወት ተወልደ።

ዕድሚኡ ንትምህርቲ ምስ ኣኸለ ናይ መባእታ ትምህርቲ ኣብ ከተማ መንደፈራ ጀሚሩ፥ ናይ ካልኣይ ደረጃ ትምህርቱ ድማ ኣብ ቤት ትምህርቲ ሳንጆርጆ ዓዲ ወግሪ ስጋዕ 11 ክፍሊ ተማሂሩ ናይ 12 ክልተ ደረጃ ትምህርቱ ንምውዳእ ብ2011/2012 ዓመተ ትምህርቲ ኣብ መበል 25 ዙርያ ንሳዋ ወረደ።

ኣብኡ ናይ 12 ክፍሊ ደረጃ ትምህርትን ወታደራዊ ስልጠናን ብምጥቕላል፥ ናብ ላዕለዋይ ደረጃ ከሕልፍ ዘኽእል ነጥቢ ስለዘይረኸበ፥ ናይ ሃገራዊ ኣገልግሎት፥ ኣባል ሓይሊ ባሕሪ ኮይኑ፥ ናብቲ ኣብ ዓሰብ ዝርከብ ጨንፈር ሓይሊ ባሕሪ ተመዲቡ ኔሩ።

ኣብቲ ዝተመደበሉ ንገለ ዓመታት ከገልግል ድሕሪ ምጽናሕ ንስንክልቲ ኣዲኡን ንምንኣስ ሓውን ንምርኣይ ናብ መንደፈራ ንዕረፍቲ መጸ። እንተኾነ ህሉው ኩነታት መነባብሮ ናይ ስድርኡ ኣዝዩ ስለዘሻቐሎን ስለዘጨነቆን ብዓቕሙ ክገብሮ ዝኽእል ንኽገብር፥ እቲ ዝነበሮ ብጊዜ ደረት ዘይብሉ ኣገልግሎት ራሕሪሑ፥ ስድራቤቱ ክናብይ ወሰነ።

ከም ውጽኢቱ ድማ፥ ኣብ እንዳ ፋጉሮ ምዓልታዊ ስራሕ እንዳሰርሕ ብዝረኽቦ ኣታዊ ንስድራ ቤቱ ክናብይ ጸኒሑ። ብዕለት 4 ለካቲት 2020፥ ሸዊት ከም ኩለን ዝሓለፍ ምዓልታት ንጉሆ ተሲኡ ናብ ስርሑ ወፈረ። ናይ ስራሕ ሰዓታት ኣኺሉ ምስተፈደሰ ድማ፥ ገዛ ቅድሚ ምእታው ምስ ገለ መሳትኡን የዕርኹቱን፥ ኣብ ውሽጢ መንደፈራ ኣብ እትርከብ ሓንቲ ቤት ሻሂ ንሓዳር ጊዜ ድሕሪ ምጽናሕ፥ ካብታ ቤት ሻሂ ምስ የዕሩኽቱ ከወጽእ ከሎ ምስቶም ኣብቲ ከተማ መንእሰያት ክገፍ ላዕልን ታሕትን ክብሉ ዘምሰዩ፥ ኣባላት ምክልኻል ስለዝተራኸበ፥ ብኡ ንቡኡ ምስ ዓርኩ ተታሒዙ፥ ኣብ ኣእዳዎም ፌሮ የእትዮም እንዳኸብከቡዎም ከለው፥ መንእሰይ ሸዊት ምስ ዓርኩ ክሃድሙ ፈቲኖም ካብቶም ሓለውቶም ብዝተተኮሰ ጥይት ልክዕ ስዓት ትሽዓተ ናይ ምሽት ህይወት መንእሰይ ሸዊት ሓለፈት።

መንእሰይ ሽዊት ክሳብ እቲ ኣገልግሎት ጠንጢኑ ስድራቤት ክናብይ ዝጀመረሉ ስዓት ንሃገሩ ብቅንዕናን ብተኣማንነትን ኣገልጊሉ እዩ። ብጀካ እዚ ካብ ክልተ ተጋደልቲ ኣቦን ኣደን ዝተወልደ ኤርትራዊ መንእሰይ እዩ።

መንእሰይ ሽዊት ስነስርዓት ቀብሩ ብዕለት 6 ለካቲት 2020፥ ፍርቂ ምዓልቲ ሓመድ ለቢሱ።

እዚ ጨካን ስርዓት ብተመልከተለይ ናይ ንጹሃት ዜጋታት ክቡር ህይወት ክቐዝፍ ካብ ዝጀምር ብዙሕ ዓመት ኮይኑ እዩ። ብኸምዚ ዝዓይነቱ ዘይሓላፍነታዊ ተግባር ናይ ዝጥፍእ ህይወታት ኤርትራውያን ንሂወት መንእሰይ ሸዊት ወሲካ ቁጽሩ ውሑድ ክኸውን ከምዘይክእል ፍሉጥ እዩ።

ሕልፈት መንእሰይ ሸዊት ኣብ ማእከል ከተማ ኣብ ቅድሚ ህዝቢ ስለዝኾነ ድኣ እዩ ክፍለጥ ክኢሉ እንበር፥ ኣብ ኩለን ዶባት ሃገርና በዚ ከርፋሕ መነባብሮ ናይዚ ስርዓት፥ እሱ ደስዓቦ ግዱድ ባርነት ኣንጸርጺሮም እግሮም ናብ ዝመርሖም ካብ ዝፈትውዎም ስድርኦምን ሃገሮምን ሃጽ ኢሎም ክጠፍኡ እናፈተኑ በዚ ተኩስካ ቅተል ዝብል ኣረሜናዊ ፖሊስ ናይዚ ስርዓት ኣብ ዶባት ብተመልከተለይ ዝትቐዝፈን ሬስኦም ሓመድ ከይለበሰ ቀለብ ኣራዊት ዝኾኑ ዕሸላት መንእሰያት ኣዲኦም ትቑጸሮም።

እግዚኣብሄር ንመንእሰይ ሽዊት ያቆብን ንኹሎም ብተመሳሳሊ መገዲ ህይወቶም ዝሓለፍ ኤርትራውያን ኣምላኽ ኣብ ገነቱ ይቀበሎም።

ንስድራቤት መዋቲ ድማ ጽንዓት ይሃቦም!

ፍትሒ ንዝተበደሉ፥ ጉቡእ መቕጻእቲ ድማ ንበደልቲ ስጋዕ ዝረጋገጽ፥ ቃልስና ክቕጽል እዩ።

ኤልሳ ጭሩም
8 ለካቲት 2020Elizabeth Chyrum is with Elizabeth Chyrum.

Yesterday at 08:31

A 27-Year-Old Eritrean Conscript Is Shot Dead in the Street by Armed Police

Shewit Yakob Gebretensae (27) was shot dead by armed police in the streets of Mendefera, Eritrea, on 4th February, 2020. Whilst peacefully walking home at 9 pm, without having committed any offence, Shewit was grabbed by police and handcuffed. When he and others tried to escape this unjustified detention, police shot him dead on the spot.

Shewit’s father was a martyr who was killed during the 1998 -2000, border war with Ethiopia. His mother, who became disabled during the war for Eritrea’s independence had been dependent on Shewit for day-to-day support.

According to the Eritrean National Service Proclamation, National Service obligations apply to citizens from 18 years of age. The implementation of an education policy that requires students to complete grade 12 at the Sawa Military Training Centre, and the fact that many of the students are under 18. Conscripts are paid a token sum too small to live on, and there is no time limit to the military service. Since there is no legal avenue to exit National Service, conscripts often find themselves effectively state prisoners in the military or in slave labour in mines, constructions or agriculture for the rest of their lives. Very understandably, many find unofficial ways to escape from National Service and work incognito, and tens of thousands a year make the dangerous journeys across closed borders to leave their country, despite the government’s shoot-to-kill policy.

Shewit completed his 12th grade studies and his initial period of military service, at the Sawa Military Training Camp during the 25th round of Eritrea’s National Service, in 2011/2012. He was then sent to the port city of Assab and surrounding areas, very far away from his family, and he continued serving for many years, without infringing any regulations. Since his disabled mother (as mentioned earlier, injured during the war for Eritrea’s independence) and his younger brother urgently needed his support, Shewit left National Service without official permission and went to live in Mendefera, where he started working as a welder, earning enough income to be able to help his family to survive adequately. He and tens of thousands of others who have left military service are regarded as “deserters” by the Eritrean government, and, if found, are almost certain to be detained, harshly interrogated for an extended period, abused, tortured, and returned to the equivalent of “slave labour” in the military or the mines. That is why Shewit attempted to escape police custody, for which he paid with his life.

Elizabeth Chyrum, Director of Human Rights Concern-Eritrea, commented, “This callous murder in the street of a former National Service conscript highlights one of the most serious problems in Eritrea: the virtual imprisonment for life of whole generations of young men and women in the military or in slave labour. Time-unlimited National Service has created a huge number of so-called “deserters” of two kinds: (1) an underclass of escapees from National Service - hidden unofficial workers in Eritrea who cannot afford to be found by police; and (2) a wholly unsustainable drain of tens of thousands of young refugees escaping Eritrea who become endangered victims of people traffickers or the helpless pawns of hard-line immigration strategies in Europe and other continents.

"This tragic situation will only end when a short time limit is imposed and effectively enforced in the National Service conscription system of Eritrea. So long as National Military Service has no time limit, Eritrean police round-ups and violent “press-gang” arrests will continue, as will the injuries and deaths associated with them. And until an independent legal system is able to intervene and prosecute the unjust actions of the police, such inhumane and violent conduct by them will undoubtedly continue.”

Human Rights Concern – Eritrea (HRCE)
eritrea.facts@gmail.com
www.hrc-eritrea.org

Isaac Berhane Wedi-Fish is with Abede Tesfay and 6 others.

7 February at 07:33

ሓድጊ ስዉእ ተቀቲሉ!!

ሸዊት ያቆብ ወዲ ስዉእ በቶም ሕድሪ ስዉኣት ኣይንጠልምን እንዳበሉ ዝምድሩ ኣብ ማእከል ከተማ መንደፈራ ብተመልከተለይ ብዓረሮም ጠፊኡ::

እቲ ዘሕዝን ኣበሳ ዘይብሉ በጽሒ ብሕድሪ ሰማእታት ነክብር ዝብሉ እንስሳዊ ኣተሓሳስባ ዘለዎም ንወዲ ሰብ ብተመልከተለይ ኣብ ማእከል ከተማ ብዓረር ክሳሃልዎ ክትርእን ክትሰምዕን ከለካ ዝፈጥሮ ስምብራት ብቀሊሉ ዝፍወስ ኣይኮንን::

ሙሉእ ስም መዋቲ
ሸዊት ያቆብ
መንደፈራ(ዕዳጋ-ብዕራይ)

Black Sunday

ህልቂት ኣብ ቤት ማእሰርቲ ዓዲ ኣበይቶ

+ተኽላይ (ወዲ ቐሺ)፡

Eritrean border guards shoot dead 10 civilians trying to flee

13 children who were escaping from Eritrea were gunned down and thrown in ditches

3 of the 13 youth that were murdered in cold blood by the Eritrean regime (info in tigrnya)

Ariam 1994 (20 years old)
Rita 1997 (17 years old)
Hossana 2000 (14 years old)

Story about 3 of the 13 youth that were murdered in cold blood by the Eritrean regime (info in tigrnya)Ariam 1994 (20 years old) Rita 1997 (17 years old) Hossana 2000 (14 years old)

Isaac Berhane Wedi-Fish is with Abede Tesfay and 6 others.